Tuyên bố chung được ký bởi ngoại trưởng của 21 quốc gia, trong đó có Australia, Bỉ, Canada, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Iceland, Ireland, Italy, Nhật Bản, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Hà Lan, Na Uy, Bồ Đào Nha, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Vương quốc Anh, cùng Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Kaja Kallas.

Trước đó 1 ngày, Israel đã thông qua kế hoạch xây dựng khoảng 3.400 căn nhà trên khu đất rộng khoảng 12 km2, nằm ở phía Đông Jerusalem. Việc triển khai dự án đã bị đình trệ suốt hai thập kỷ qua do vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. Chính quyền Palestine đã lên tiếng chỉ trích quyết định của Israel, cho rằng điều này sẽ “phá hủy” triển vọng thực hiện giải pháp hai nhà nước.

Tuyên bố chung của các ngoại trưởng dẫn lại phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, người từng công khai tuyên bố kế hoạch định cư sẽ “chôn vùi ý tưởng về một nhà nước Palestine”. Các ngoại trưởng nhấn mạnh: “Điều này không mang lại lợi ích nào cho người dân Israel. Ngược lại, nó đe dọa an ninh và làm gia tăng bất ổn, bạo lực”. Trong tuyên bố, các nước kêu gọi Israel “khẩn trương rút lại” kế hoạch và khẳng định chính quyền Tel Aviv “vẫn còn cơ hội để dừng lại trước khi kế hoạch E1 tiến xa hơn”.

Động thái này diễn ra sau khi Ngoại trưởng Anh David Lammy triệu tập Đại sứ Israel tại London, bà Tzipi Hotovely, tới Bộ Ngoại giao để phản đối quyết định của Ủy ban Quy hoạch cấp cao Israel phê duyệt kế hoạch định cư ở E1. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Anh nhấn mạnh việc triệu tập đại sứ là nhằm bày tỏ quan ngại nghiêm trọng trước bước đi mới của Israel.

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres, người đứng đầu Cơ quan LHQ về cứu trợ và việc làm dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA) Philippe Lazzarini và các nước phương Tây đều bày tỏ quan ngại sâu sắc kế hoạch sẽ chia cắt Bờ Tây khỏi Đông Jerusalem và đe dọa nghiêm trọng triển vọng giải pháp hai nhà nước. Ông Lazzarini cảnh báo dự án sẽ “cắt đứt hoàn toàn Bờ Tây phía Bắc và Trung với phía Nam, phá vỡ tính liên kết về lãnh thổ”, đồng thời khiến việc thành lập nhà nước Palestine “ngày càng bất khả thi”.

Cùng ngày, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định Israel sẽ chiếm toàn bộ Dải Gaza, ngay cả khi Phong trào Hồi giáo Hamas chấp nhận một thỏa thuận trao trả con tin. Theo RT, ông Netanyahu đưa ra tuyên bố này sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) công bố giai đoạn đầu tiên của chiến dịch chiếm Thành phố Gaza, nằm ở phía Bắc vùng đất Palestine đông dân cư, vốn được Tel Aviv coi là thành trì của Hamas. Trong cuộc trả lời phỏng vấn Sky News Australia ngày 21-8, Thủ tướng Netanyahu nhấn mạnh mục tiêu “xóa sổ” Hamas vẫn không thay đổi: “Dù sao thì chúng tôi cũng sẽ làm điều đó. Chưa bao giờ có nghi ngờ về việc Israel sẽ không để Hamas tồn tại ở đó". Ông Netanyahu đồng thời viện dẫn sự ủng hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng tuyên bố hồi đầu tháng rằng Hamas “không thể ở lại” Gaza. “Tôi nghĩ Tổng thống Trump đã nói rõ nhất, rằng Hamas phải biến mất khỏi Gaza", ông nói thêm. Nhà lãnh đạo Israel lập luận rằng chiến tranh “có thể kết thúc ngay hôm nay” nếu Hamas đồng ý thả toàn bộ con tin, giải giáp và “phi quân sự hóa Gaza”. Ông bác bỏ các chỉ trích quốc tế, gọi đó là một “làn sóng bài Do Thái”.

B.N